De herfst is voor directies hét moment om bezig te zijn met de begroting voor het komende jaar. Dit is het moment waarop de ondernemingsraad veel invloed kan uitoefenen, als ze haar kaarten goed speelt. Het is dus tijd om je als OR actief op te stellen en wezenlijke invloed uit te oefenen op de strategische en financiële koers van de organisatie. Er is nu nog (voor 2024) de kans om input te leveren, dus pak uw kans!
Continuïteit en sociaal beleid
Het financieel beleid van vrijwel elke organisatie is gebaseerd op een jaarlijkse cyclus, waarbij aandacht besteed wordt aan de begroting, voortgangsrapportages en het jaarverslag. De OR moet deze financiële informatie vooral beoordelen vanuit de volgende twee invalshoeken:
- De continuïteit van de organisatie. Goede financieel-economische kennis is belangrijk om goed te beoordelen hoe het zit met de continuïteit van een organisatie. Stel vragen over het concrete financiële beleid van de financieel directeur. Wat zijn de plannen en hoe vertaalt zich dat in concrete financiële doelstellingen en cijfers?
- Eventuele gevolgen voor het sociaal beleid. Neemt de werkgelegenheid toe of af? Check verder of er iets verandert aan: de inhoud van de functies, de structuur van de organisatie, de arbeidsvoorwaarden en de aard van het werk (lichter of zwaarder, arbo-relevante veranderingen).
Strategie en beleid
Volgens de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) (artikel 31a WOR) heeft de OR het recht op financiële informatie. De bestuurder is verplicht om het strategisch plan en de meerjarenbegroting, als deze beschikbaar zijn, te bespreken met de OR. Een mondelinge presentatie is niet voldoende; de bestuurder moet inzage geven in de originele schriftelijke stukken. Probeer de begroting door middel van een paar belangrijke kerngetallen aan die in de meest recente winst- en verliesrekening te koppelen. Als de begroting bijvoorbeeld uitgaat van een bedrijfsresultaat van 30%, maar dit percentage in het verleden nog nooit is gehaald, is de vraag waarom dit nu wel gaat lukken.
Bedenk wel dat de begroting verdergaat dan alleen cijfers; het is een weerspiegeling van strategie en beleid en zegt ook veel over hoe optimistisch (of pessimistisch) een organisatie is over de toekomst. In een tijd waarin digitale transformatie, diversiteit & inclusie, de krapte op de arbeidsmarkt, remote werken en duurzaamheid hoog op de agenda staan, zegt de begroting bovendien veel over welke investeringen de organisatie plant.
Verborgen signalen
Wie goed kijkt, ziet dat de begroting veel verborgen signalen bevat. Wordt er bijvoorbeeld veel geïnvesteerd in IT? Dit wijst dit op een technologische vooruitgang. En reken maar op een reorganisatie of herstructurering als er een grote daling wordt verwacht in de personele kosten ten opzichte van voorgaande jaren. Door de begroting te analyseren, kan de OR op tijd bepaalde signalen ontdekken en beter begrijpen welke strategische keuzes de directie maakt. Zie het niet alleen als financiële planning, maar als een sturingsmiddel voor het management. Als de OR begrijpt hoe financiële beslissingen zich verhouden tot langetermijndoelen, hebben leden een goed inzicht in de koers van de organisatie. De vraag is: wat doe je hiermee?
Meer weten?
Ieder jaar ontvangt de OR het jaarverslag met de financiële jaarrekening. Dat is voor veel OR-leden geen gesneden koek. Meer inzicht krijgen in financiële rapportages? Volg de tweedaagse training OR en financiën en ontdek hoe de OR financiële informatie met de bestuurder moet bespreken én hoe u als OR een belangrijke rol speelt bij reorganisaties, fusies en grote investeringen
