Medezeggenschap is een cruciaal onderdeel van de zorgverlening, ook in de gehandicaptenzorg, waar cliënten vaak langdurig en intensief afhankelijk zijn van ondersteuning. De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (WMCZ 2018) is ontworpen om ervoor te zorgen dat cliënten een stem hebben in het beleid en de besluitvorming van de zorginstellingen die hen ondersteunen. Een instelling in de gehandicaptenzorg met meer dan 10 zorgverleners moet een cliëntenraad hebben. Die kan onder andere met het advies- en instemmingsrecht invloed uitoefenen. Toch blijkt uit onderzoek van de Inspectie dat veel zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg niet volledig op de hoogte zijn van de rechten van cliënten op het gebied van medezeggenschap. Er is nog het nodige te verbeteren.
Het belang van medezeggenschap
Medezeggenschap biedt cliënten en hun vertegenwoordigers de mogelijkheid om mee te denken over belangrijke onderwerpen zoals de kwaliteit van zorg, een verhuizing of het maken van huisregels. Voor cliënten in de gehandicaptenzorg, die vaak een kwetsbare positie hebben, is het extra belangrijk dat hun stem wordt gehoord en gerespecteerd. Dit zorgt niet alleen voor betere zorg, maar ook voor een groter gevoel van autonomie en waardigheid bij de cliënten zelf.
Onbekendheid onder zorgaanbieders
Ondanks het belang van medezeggenschap, blijkt uit recente signalen dat veel zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg niet volledig bekend zijn met de verplichtingen die de WMCZ 2018 hen oplegt. Deze wet stelt dat elke zorgaanbieder verplicht is een cliëntenraad in te stellen die betrokken moet worden bij belangrijke beslissingen.
Uit een onderzoek van Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd blijkt dat slechts 10 van de 29 zorgaanbieders voldoen aan de eisen van de wet. Verder organiseren 19 zorgaanbieders geen inspraak voor cliënten en hun naasten, hebben ze geen officiële cliëntenraad of de cliëntenraad betrekt de andere cliënten niet. De inspectie ziet dat zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg hun cliënten en naasten proberen te betrekken bij beslissingen, maar vaak niet weten wat de wettelijke regels zijn. Verder informeren ze cliënten en hun naasten niet of niet goed genoeg over hun rechten. Er worden ook geen afspraken gemaakt over de organisatie van de medezeggenschap.
Tips medezeggenschap
Wat werkt wel goed bij het organiseren van medezeggenschap van cliënten en hun naasten? Volgens de inspectie kun je denken aan:
- Ervoor zorgen dat alle cliënten kunnen meepraten. Vraag ook cliënten die niet kunnen vergaderen achteraf om hun mening.
- Soms bijeenkomsten organiseren voor familie en vrienden en naar hun mening te vragen over onderwerpen die alle cliënten raken.
- Ervoor zorgen dat het bestuur op de hoogte is van de wet (Wmcz2018) en de betrokken medewerkers over de wet informeren.
- Cliënten en familie informeren over hun recht op medezeggenschap.
- Bij een organisatie die hier veel van weet aankloppen voor advies over medezeggenschap.
Een praktische cursus
Om kennis op te doen van de WMCZ 2018 bieden we voor cliëntenraden de Basiscursus in 1 dag. We informeren u over de belangrijkste wetsartikelen en u kunt met zelfvertrouwen aan de slag! Bestuurders kunnen we ook informeren. Dit doen we op maat. In overleg maken we een programma voor u! U bepaalt bovendien de datum en de locatie van de cursus.
