Met een enquête weet u wat er speelt

Het contact met de cliënten en hun naasten is bij sommige cliëntenraden niet goed. Cliëntenraden weten niet precies wat er leeft bij hun achterban. Dat is een gemiste kans! Als cliëntenraad staat u sterker in het overleg met de zorginstelling als u weet hoe uw achterban tegen een onderwerp aankijkt. Met een enquête komt u hier op eenvoudige wijze achter. De Cliëntenraad van GGZ inGeest heeft bijvoorbeeld een cliëntenpanel. Leden van het cliëntenpanel krijgen 2 tot 4 keer per jaar per email met een link naar een korte online vragenlijst over thema’s waarover de cliëntenraad de mening van de cliënten willen weten. Toch moet u het maken van een enquête niet onderschatten. Er komt meer bij kijken dan u denkt. We geven enkele tips.

Doel

Een enquête is een meting van ervaringen, verwachtingen en oordelen van een bepaalde groep mensen. De cliëntenraad kan overal een peiling over houden: van de kwaliteit van het eten tot de tevredenheid over de zorg. Dat kan met een korte of een langere vragenlijst. Het maken en afnemen van een enquête kost tijd. Denk daarom eerst na over de vraag waarom de cliëntenraad een enquête wil uitzetten. Op basis van een duidelijk doel kan de cliëntenraad vervolgens gericht vragen formuleren.

Doelgroep

Enquêteren ligt bij veel onderwerpen voor de hand. Als u dit wilt bespreken met de zorginstelling, dan is het nuttig om de mening van de achterban te kennen. Als u weet waarom u een enquête wil uitzetten dan kan de cliëntenraad de doelgroep kiezen. Wie wil de cliëntenraad bevragen? De cliënten en hun nabestaanden, de bezoekers, het personeel?  Als ook dit duidelijk is, kunt u de vragenlijst opstellen.

Soorten vragen

Op vrijwel elk enquêteformulier staan minstens twee soorten vragen. Dat zijn feitelijke vragen, die informeren naar concrete zaken zoals de functie, de afdeling of het dragen van bijvoorbeeld beschermende kleding. Naast de feitelijke vragen zijn er de opinievragen. Deze vragen informeren naar de mening van de respondent. Hoe kijkt hij hier tegenaan? U kunt hier open of gesloten vragen over stellen. Bij gesloten vragen kruist de geënquêteerde een antwoord aan (bijvoorbeeld ‘ja of ‘ nee’). Bij open vragen kan de geënquêteerde zelf het antwoord invullen. Dat levert vaak meer informatie op, maar het kost meer tijd om de antwoorden te verwerken.

Knelpunten

Een enquête maken lijkt eenvoudig. Toch kan er van alles misgaan. Let op de volgende knelpunten:

• De introductie is onduidelijk. De respondent weet niet waarover de enquête gaat.
• Er ontbreekt informatie over de respondenten, waardoor de cliëntenraad niet kan inschatten of de peiling representatief is.
• De vragen zijn onduidelijk. Er wordt bijvoorbeeld naar 2 dingen gevraagd, zodat je niet weet waar het antwoord op slaat.
• De respons is te laag om conclusies te kunnen trekken of om de zorginstelling te overtuigen.
• De vragenlijst is te lang, zodat mensen halverwege afhaken.
• De enquête is niet anoniem. De respondenten durven niet het achterste van hun tong te laten zien.
• De vragen zijn suggestief.
• Er staan vaktermen in de enquête.
• De vragen zijn te lang.
• De vragen zijn niet direct op de respondenten van toepassing.
• De belangrijkste vragen staan niet aan het begin, maar aan het eind.
• De cliëntenraad vergeet de resultaten van de enquête terug te koppelen aan de achterban.
• De periode om de enquête te houden is te kort waardoor de respons laag is.