De belangrijkste financiële begrippen

Als OR of financiële commissie krijgt u te maken met financiële rapportages. Daarin staan allerlei begrippen. Om de financiële stukken te kunnen begrijpen moet u weten wat de begrippen betekenen. We zetten de meest voorkomende begrippen op een rij. De begrippen komen uit het Praktijkboek OR & financiën. Dit boek en deze begrippen komen aan de orde tijdens de cursus OR en financiën.

Activa

De bezittingen van de onderneming. Al datgene waarin het vermogen van de organisatie is vastgelegd. Materiële en niet-materiële zaken waar door de organisatie een waarde aan wordt toegekend. De activa staan op de linkerzijde (debetzijde) van de balans.

Passiva

De passiva op de balans bestaan uit het eigen en vreemd vermogen, de voorzieningen en alle korte termijn verplichtingen (vlottende passiva) van de onderneming. Op de balans worden de passiva aan de rechterkant/creditzijde weergegeven.

Credit en debet

Alle rekeningen in een boekhouding kennen een debet- en creditzijde. De balans biedt een overzicht van de bezittingen en de wijze waarop deze middelen zijn gefinancierd. De balans is in twee kolommen verdeeld. Aan de linkerkant staan alle bedrijfsmiddelen (in geld uitgedrukt) genoemd. Dit wordt de activazijde of debet genoemd. Aan de rechterzijde worden alle schulden, voorzieningen en het eigen vermogen (in geld) genoemd. Dit wordt de passivazijde of credit genoemd. Credit beperkt zich niet alleen tot balansrekeningen.

Eigen vermogen

Het eigen vermogen van een onderneming is het belang in de activa van de onderneming na aftrek van al het vreemd vermogen. Het eigen vermogen wordt aan de rechterkant van de balans onder de passiva genoteerd en is als het ware de schuld van het bedrijf aan zijn eigenaren. Het eigen vermogen is een soort spaarpot, die afneemt wanneer een onderneming verlies lijdt, door het uitbetalen van dividenden aan de aandeelhouders, of door het anderszins onttrekken van kapitaal. Het eigen vermogen neemt toe wanneer de onderneming winst maakt en die hieraan toevoegt, en door kapitaalstortingen. In non-profit organisaties is er geen sprake van eigen vermogen, maar van de algemene reserve.

Vreemd vermogen

Vermogen dat van schuldeisers (de bank bijvoorbeeld) is verkregen.

Kengetal

Kengetallen zijn getallen waarmee je op een bepaald moment kunt checken of je op de goede weg bent of ergens moet bijsturen. In principe moet een onderneming er voor zorgen dat de kengetallen altijd de juiste waarde hebben. Op die manier weet u zeker dat het bedrijf financieel gezond is. De OR kan goed zien hoe de organisatie zich heeft ontwikkeld.

Liquiditeit

Geeft aan in hoeverre een onderneming in staat is aan haar verplichtingen op korte termijn te voldoen. Een negatieve liquiditeit van een onderneming kan uiteindelijk leiden tot betalingsproblemen. Liquiditeit hoeft geen probleem te zijn als er voldoende solvabiliteit is om nieuwe liquiditeit aan te trekken. De liquiditeitspositie van een onderneming wordt doorgaans uitgedrukt in de current ratio of quick ratio.

Solvabiliteit

Dit geeft de mate aan waarin de onderneming met eigen middelen wordt gefinancierd. Het eigen vermogen wordt opgevat als de financiële buffer voor het opvangen van ondernemingsrisico’s, de verplichtingen op de lange termijn. De solvabiliteit is een graadmeter voor de mate waarin de onderneming hiertoe in staat is. Een solvabiliteit van 25% betekent dat voor elke euro die door het bedrijf is aangetrokken, 0,75 wordt gefinancierd met vreemd vermogen (schulden).