Het adviesrecht is één van de belangrijkste bevoegdheden van de OR. U heeft het recht om de bestuurder te adviseren over onderwerpen als organisatieveranderingen, investeringen en de verhuizing van de onderneming. Hierdoor heeft u veel invloed. Toch laten OR’en soms de mogelijkheid om invloed uit te oefenen liggen. Ze weten niet dat ze adviesrecht hebben of ze laten zich opjagen door de bestuurder, zodat ze in een te korte tijd moeten adviseren. OR Academy heeft voor u 14 aandachtspunten hoe u kunt omgaan met het adviesrecht.
- De onderwerpen waarover advies moet worden gevraagd staan in artikel 25 en artikel 30 van de Wet op de ondernemingsraden. Let niet alleen op de voorgenomen besluiten, maar ook op intentieverklaringen, pilots en principebesluiten van de bestuurder. Ze kunnen adviesplichtig zijn als ze onomkeerbare gevolgen voor het personeel hebben.
- Zorg dat de adviesaanvraag van de bestuurder schriftelijk wordt ingediend bij de OR. Dat moet ook volgens de WOR (artikel 25).
- U hebt adviesrecht over belangrijke voorgenomen besluiten. De discussie is vaak wat belangrijk is. Als het gaat om besluiten die bijzondere bedrijfsorganisatorische of financieel-economische gevolgen hebben, zijn ze vaak belangrijk. Ook de gevolgen voor het personeel zeggen iets over de belangrijkheid van het voorgenomen besluit.
- Bepaal in overleg met de bestuurder welke termijn redelijk is om te reageren op de adviesaanvraag. Dit is wel afhankelijk van de complexiteit van het onderwerp en de beschikbaarheid van de benodigde (extra) informatie om als OR advies te kunnen geven. Krijgt u te weinig tijd, adviseer dan negatief.
- Welke maatregelen worden genomen om eventueel negatieve gevolgen (opleiding, inschakeling van een outplacementbureau en dergelijke) te bestrijden?
- Beoordeel of de OR (externe) deskundige hulp nodig heeft om de adviesaanvraag te kunnen behandelen. (artikel 16 en 22 van de WOR)
- Bepaal tijdig de strategie van de OR
- Vraag schriftelijk om ontbrekende informatie en om verheldering van onduidelijkheden. Geef daarbij de datum aan waarop het antwoord ontvangen moet zijn om nog van belang te kunnen zijn voor de overlegvergadering waarin het onderwerp zal worden besproken.
- Maak in de eigen vergadering een lijstje van aspecten die de ondernemingsraad in het voorgenomen besluit wil veranderen en gebruik dit als materiaal voor het overleg met de bestuurder.
- Bespreek in de overlegvergadering met de bestuurder het voorgenomen besluit en probeer het wensenlijstje van de OR om te zetten in concrete toezeggingen die worden opgenomen in het verslag van de vergadering.
- Bepaal in de eigen vergadering het standpunt van de OR en stel gezamenlijk het uit te brengen advies vast. Een ondernemingsraad kan ervan afzien om gebruik te maken van zijn adviesrecht. Dit betekent dan wel dat de ondernemer over kan gaan tot besluitvorming, zonder dat de OR daartegen in beroep kan.
- Zet het advies op papier. Dat is geen verplichting, maar het is wel aan te raden. Houdt het advies kort en duidelijk. Kies bij voorkeur voor het puntsgewijs weergeven van de mening van de raad op een aantal onderdelen van het voorgenomen besluit.
- In de praktijk wordt meestal gewerkt met ‘een positief advies, mits … ‘ of ‘een negatief advies, tenzij..’. Door een aantal voorwaarden in het advies op te nemen, wordt de vraag of er sprake is van negatief of positief advies afhankelijk van de mate waarin de ondernemer aan deze voorwaarden tegemoetkomt. Beter is om eerst de voorwaarden met de bestuurder te bespreken (of met een pre-advies te komen) en daarna definitief te adviseren.
- Beoordeel het definitieve besluit van de bestuurder op overeenkomsten en afwijkingen van het uitgebracht advies. Bespreek of de OR wil dat de bestuurder het besluit opschort en of de OR in beroep gaat bij de Ondernemingskamer.
Wilt u na deze Checklist adviesrecht OR meer weten over het adviesrecht en de andere bevoegdheden van de OR volg dan de Basiscursus WOR of de Basiscursus personeelsvertegenwoordiging
Deze checklist komt uit ‘Het praktische checklistboek voor de OR’ van Wanne van den Bijllaardt en Marianne van der Pol
