Uit de Nationale enquête arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en CBS blijkt dat vorig jaar bijna een kwart van alle werknemers geconfronteerd werd met grensoverschrijdend gedrag door externen. Dat zijn bijvoorbeeld klanten, bezoekers, passagiers, leerlingen en patiënten. Bijna 13% kreeg te maken met grensoverschrijdend gedrag door internen (collega’s en leidinggevenden). Dat is een lichte groei ten opzichte van 2020. De cijfers zijn verontrustend. Er is voldoende werk aan de winkel voor de OR en PVT. Zoek eens uit hoe het bij uw organisatie staat met ongewenst gedrag. U kunt daarvoor bij de Preventiemedewerker terecht. Ook het medewerkerstevredenheidsonderzoek of een enquête onder de achterban kan informatie opleveren.
Grensoverschrijdend gedrag
Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het om pesten, lichamelijk geweld, intimidatie, discriminatie en/of ongewenste seksuele aandacht. Ongewenst gedrag door externen komt het meest voor in de zorg en de horeca, door internen vooral in industrie, horeca, vervoer en opslag. Slechts in 3% van de gevallen is er sprake van uitsluitend online grensoverschrijdend gedrag, alle andere gevallen zijn rechtstreeks (live) of een combinatie van live en online. 8% van alle werknemers geeft aan gediscrimineerd te worden op grond van afkomst, huidskleur, nationaliteit, leeftijd en geslacht of zwangerschap. Discriminatie op basis van godsdienst, levensovertuiging of seksuele voorkeur of geaardheid is zeldzamer.
Ongewenste seksuele aandacht
Uit de nieuwste cijfers van de Nationale enquête arbeidsomstandigheden wordt ook duidelijk dat vooral jonge vrouwen geconfronteerd werden met ongewenst seksuele aandacht van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers (21%). Ook ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s kwam relatief veel voor bij jonge vrouwen van 15 tot 25 jaar (6%). Het percentage werknemers dat te maken kreeg met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s in het algemeen schommelt al jaren rond 2%. Bij de jonge vrouwen lag dat percentage drie keer zo hoog. Van alle beroepsgroepen gaven de MBO-verpleegkundigen het vaakst aan met ongewenste seksuele aandacht te maken te hebben gehad. In 2021 ging het om maar liefst 37% van deze medewerkers.
De OR en PVT
De NEA-cijfers zijn verontrustend, want de psychosociale arbeidsomstandigheden zijn bij veel organisaties niet op orde. Grote groepen hebben last van ongewenst gedrag op de werkvloer. Zoek als OR/PVT eens uit hoe het staat met overschrijdend gedrag in uw organisatie. Krijgt u de cijfers niet op tafel dan kunt u altijd een enquête houden onder de achterban. Zet het onderwerp op de agenda met de bestuurder. Vraag na wat er aan preventie gedaan kan worden. Ook de positie van de vertrouwenspersoon en een goedlopende klachtenprocedure en klachtencommissie kan er voor zorgen dat er daadwerkelijk wat wordt gedaan aan grensoverschrijdend gedrag. Meer informatie over psychosociale arbeidsbelasting en de rol van de OR/PVT hoort u in de cursus OR en arbo.
