De Wet zorg en dwang is op 1 januari 2020 ingegaan. Deze wet regelt de rechten van de clienten die onvrijwillige zorg ontvangen. Het maakt niet uit waar zij die zorg krijgen. Dat kan op een woonvorm of ziekenhuis zijn, maar ook thuis. Het gaat daarbij om zorg die de cliënt misschien niet wil hebben zoals een rolstoel op de rem, verplichte inname van medicijnen, onvrijwillige opname in een zorginstelling of om opgesloten te worden. Het is van belang dat de cliëntenraad weet wat er is geregeld, want u kunt hier vragen over krijgen en u kunt invloed uitoefenen op het beleid rondom onvrijwillige zorg.
Zorgplan
De cliënt krijgt de zorg die is afgesproken in een zorgplan. Is de cliënt of zijn of haar vertegenwoordiger het hier niet mee eens dan gaan ze in overleg met de zorgverlener. Worden ze het niet eens dan moet de zorgverlener eerst stappen doorlopen voor onvrijwillige zorg. Als er geen alternatieven zijn voor vrijwillige zorg dan kan onvrijwillige zorg een oplossing zijn. De zorgaanbieder maakt een beleidsplan voor onvrijwillige zorg. Daar heeft de cliëntenraad instemmingsrecht op.
Vertrouwenspersoon
In de wet staat dat er een clientenvertrouwenspersoon moet zijn die ondersteuning kan bieden aan cliënten en hun vertegenwoordigers die het niet eens zijn met de onvrijwillige zorg. De vertrouwenspersoon is onafhankelijk van de zorgaanbieder. Let als cliëntenraad erop dat cliënten weten hoe en wanneer ze de vertrouwenspersoon kunnen bereiken.
Cliëntenraad
De cliëntenraad heeft een aantal rechten bij de Wet zorg en dwang. Om in gesprek te gaan met de zorgaanbieder en cliënten is het handig om een eigen visie te hebben. Hoe kijkt u tegen onvrijwillige zorg aan? Wanneer is deze zorg te accepteren? Zorg dat u goed voorbereid bent als u in gesprek gaat met de bestuurder.
Instemmingsrecht
De cliëntenraad kan dit onderwerp op de agenda met de bestuurder zetten. Bespreek bijvoorbeeld hoe de zorgaanbieder omgaat met onvrijwillige zorg en wat zijn de ervaringen van cliënten die met onvrijwillige zorg te maken hebben. De raad heeft instemmingsrecht (voorheen zwaarwegend adviesrecht) op het zorgplan. Er moet ook een klachtenregeling komen. Net zoals op het zorgplan heeft u ook op de klachtenregeling zwaarwegend adviesrecht.
Analyse
De zorgaanbieder maakt ieder half jaar een analyse onvrijwillige zorg. De cliëntenraad heeft het recht om hier een reactie bij te schrijven. U hebt 4 weken de tijd om dat te doen. Vervolgens stuurt de zorgaanbieder de analyse met uw reactie naar de Inspectie gezondheidszorg en jeugd. Wilt u meer weten over de Wet zorg en dwang ga dan naar onze workshop. Meer informatie over de workshop Wet zorg en dwang vindt u hier.
