Prettig en veilig wonen is voor iedereen van belang. Het maakt niet uit of je op tijdelijk of langdurige zorg bent aangewezen. De vormgeving, de omgeving en de inrichting van een gebouw hebben een belangrijk effect op het welbevinden van de mensen die er wonen. Een prettig gebouw heeft een gunstige invloed op het gedrag en kan leiden tot meer ontspanning en dus minder stress en onrust. Het zorgt kortom voor een betere kwaliteit van leven. Om een goed passende woonomgeving te realiseren, is de inbreng van cliëntenraden bij de verhuizing en (ver)bouw van zorginstellingen en woonvoorzieningen onontbeerlijk. Cliëntenraden weten welke ideeën, behoeften en wensen de cliënten hebben over hun woning en woonomgeving.
Invloed op verbouw en verhuizing
Cliëntenraden hebben invloed op de verhuis-, verbouw- of nieuwbouwplannen van de zorgaanbieder. In de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) staat dat cliëntenraden adviesrecht hebben over het huisvestingsbeleid, verbouw en nieuwbouw. Instemmingsrecht hebben ze over het sociaal plan en de verhuizing en de inrichting van de gezamenlijke ruimtes. Zij hebben ook het recht om ongevraagd advies te geven over de plannen voor verhuizing, renovatie of verbouw. Om invloed uit te oefenen op de plannen van de zorginstelling kunt u onder andere op de volgende zaken letten:
- Zorg dat u als cliëntenraad vroegtijdig betrokken bent bij de bouwplannen. U hebt dan meer invloed en dat kan leiden tot een beter Programma van Eisen, verhuisplannen of een beter ontwerp. Benader de bestuurder zodra er geruchten over verhuizen, nieuwbouw of renovatie rondgaan. Geef aan dat u betrokken wilt worden. Neem als cliëntenraad plaats in een werkgroep.
- Stimuleer dat er een breed gedragen, heldere zorgvisie komt. Daarin staan de uitgangspunten voor de zorg- en dienstverlening. Die zorgvisie is bepalend voor de woon- en leefsfeer en de omgang van de medewerkers met de cliënt en zijn naasten. Ook voor de plannen rond de verhuizing of nieuwbouw. De zorgvisie vormt dan ook de basis voor het Programma van Eisen. Daarin staat waaraan een nieuw gebouw moet voldoen. Dit is afhankelijk van de mensen die gebruik gaan maken van het gebouw. Bedenk of de gebouwen voldoen aan de eisen die de zorgvisie stelt.
- Toets als cliëntenraad of de plannen in alle fasen van de bouw nog voldoen aan de ideeën, wensen en behoeften van de cliënten op het gebied van wonen, zorg en welzijn.
- Maak duidelijke afspraken met de zorgaanbieder over de manier waarop de bewoner/cliënt bij de plannen worden betrokken.
- De cliëntenraad heeft op grond van de Wmcz adviesrecht bij bouw en renovatie. Bij een adviesaanvraag moet de zorgaanbieder duidelijk maken wat de gevolgen kunnen zijn voor de huidige en de toekomstige cliënten. Neem de tijd om te adviseren en laat u niet opjagen.
- Zorg dat u goed communiceert met de achterban om in kaart te brengen wat de behoeften zijn. Denk dan aan de vragen zoals: In welke woonomgeving voelen zij zich prettig? Wat is er nodig gezien de speciale behoeften en wensen van de cliënten die zorg en/of ondersteuning nodig hebben? Welk woon- en leefgedrag hebben cliënten nu en wat betekent dat voor het toekomstige gebouw?
- Er is veel kennis nodig als de zorginstelling gaat verbouwen of verhuizen. Benut de aanwezige kennis. Is die niet voldoende dan kan de cliëntenraad externe deskundigen inschakelen. Mensen met verstand van financiën, de woonomgeving, het binnenklimaat of van bouwen bijvoorbeeld.
- Informeer eens bij de cliëntenraad van een andere zorginstelling hoe de verbouwing of verhuizing is gegaan. Ga eens kijken. Het levert vaak veel praktische informatie op.
