De meest voorkomende vermoedens van misstanden waar het Huis voor Klokkenluiders mee te maken kreeg in 2022, gingen over sociale onveiligheid op de werkvloer. Een angstcultuur en grensoverschrijdend gedrag vallen hieronder. Dat blijkt uit het jaarverslag 2022 van het Huis voor Klokkenluiders. Dit sluit aan bij de misstanden bij tv-programma’s en in de Tweede Kamer, die veel publieke aandacht kregen. Deze incidenten benadrukten dat sociale veiligheid van allerlei aard kan zijn en kunnen leiden tot onveilige werksituaties. Er waren natuurlijk meer meldingen. Fraudemeldingen en belangenverstrengeling kwamen ook veel voor. Het zijn onderwerpen die de OR ook op de agenda kan zetten. Een goed contact met de achterban is dan van groot belang om de signalen op te pakken.
De OR
Ook kan de OR kijken hoe de interne meldprocedure is geregeld. Een organisatie is verplicht om een interne meldprocedure in te stellen als er meer dan 50 medewerkers zijn. Een interne meldregeling is voor de organisatie van groot belang. Is die er namelijk niet, dan is de kans groter dat de melder direct met de zaak naar buiten treedt. Als het tot een rechtszaak komt, kan uw bestuurder zelfs een boete krijgen bij het ontbreken van een interne meldregeling. De OR heeft instemmingsrecht bij deze regeling volgens artikel 27 van de Wet op de ondernemingsraden.
“We horen van veel melders dat de interne meldprocedure van hun werkgever niet op orde is, of dat de opvolging ervan beter kan”, zegt Wilbert Tomesen, voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders. “De werkgever is verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving, maar vaak blijft het een riskant avontuur voor een werknemer om een misstand te melden op het werk. Werkgevers hebben hun integriteitsbeleid vaak nog niet op orde, pakken interne meldingen niet altijd goed op en de communicatie daarover is vaak gebrekkig. Bovendien worden werknemers nog te vaak benadeeld vanwege hun melding. Als een organisatie een succesvol meldbeleid hanteert, waarin melders en meldingen serieus genomen worden, kunnen misstanden juist voorkomen worden.”
Instrumenten
Om organisaties verder op weg te helpen om hun integriteitsbeleid goed in te richten, stelde het Huis in 2022 verschillende instrumenten beschikbaar. Een voorbeeld hiervan is een functieprofiel voor de integriteitscoördinator, die verbinding en samenhang aanbrengt in het integriteitsbeleid binnen de organisatie. Ook vulden zo’n 600 organisaties de online ‘integriteitswijzer’ in, waardoor ze een beter beeld kregen van hun eigen beleid en daar praktische verbeterpunten voor ontvingen. Opvallend was dat grotere organisaties gemiddeld hoger scoorden, mogelijk omdat zij doorgaans meer middelen hebben en een formelere organisatiecultuur.
Melden
Bij het Huis voor Klokkenluiders kan iedere werknemer terecht die een werkgerelateerde misstand wil melden. Dit varieert van vermoedens van fraude en corruptie tot het overtreden van regelgeving en veiligheidsvoorschriften. Het huis geeft werknemers daarbij vertrouwelijk en gratis advies.
Bron: Huis voor klokkenluiders
